اپل برنامه ی آیتونز را پس از ۱۸ سال، درجریان کنفرانس توسعه دهندگان WWDC 2019 بازنشسته کرد. در این مقاله نگاهی گذرا از آغاز تا پایانِ آیتونز خواهیم داشت.
۹ ژانویه ۲۰۰۱ میلادی، در‌حالی که آسمانِ شهر سان فرانسیسکو بارانی بود، استیو جابز قدم به روی استیج گذاشت تا از محصول جدیدِ اپل در رویداد مک ورلدِ آن سال رونمایی کند. پس از اینکه وی از دشواری ها و محدودیت های خسته کننده ی دنیای سخت افزار و نرم افزار سخن گفت، ناگهان به سراغ تعریف مفهومِ هابِ دیجیتال از دیدگاه اپل رفت و سپس درباره ی یک انقلاب صحبت کرد.
جابز، سخن خود را با این جمله به سمت مورد نظر خود هدایت کرد:
اکنون یک انقلاب در حوزه ی موسیقی اتفاق می افتد.
مدیرعامل اپل که با همین یک جمله توانسته بود کنجکاوی حضار را برانگیزد، شروع به صحبت کردن درباره ی وضعیتِ آن زمانِ دنیای موسیقی دیجیتال کرد؛ اینکه سی دی ها چگونه دست و پاگیر شده اند، مردم به چه شیوه ای موسیقی های خریداری شده شان را به کامپیوتر انتقال می دهند، چگونه فهرستِ پخش می سازند و فهرست های ساخته شده را روی سی دی رایت می کنند. در آن رویداد، استیو جابز پیچیدگی بیش از اندازه ی برنامه های پخش کننده ی موسیقی را یکی از دلایل این سردرگمی ها عنوان کرد؛ برنامه هایی که به باورِ وی، حتی پس از یادگیری نیز همچنان پیچیده باقی می ماندند.
پس از تمامِ این مقدمه چینی‌ها، اکنون لحظه ی مورد انتظار فرارسیده بود و جابز از آیتونز به صورت رسمی رونمایی کرد، محصول نرم افزاری جدیدی که یکی از تأثیرگذارترین ها در کارنامه ی نرم افزاری اهالی کوپرتینو بود.
به لطف دیدگاه درستی که برای توسعه ی آیتونز وجود داشت، این برنامه توانست طنینِ اپل را در یک دهه ی آینده تغییر دهد و اپل را به شرکتی پیشتاز در حوزه ی فناوری بدل سازد.
آیتونز و گذرِ سال ها
یک سال پس از اینکه اپل از آیتونز رونمایی کرد، استیو جابز باری دیگر قدم روی صحنه گذاشت، اما این بار نه برای معرفی محصول نرم افزاری. این دفعه نوبت به یک محصول سخت افزاری جدید رسیده بود که موفقیتش به نوعی با موفقیت آیتونز گره خورده بود. جابزِ فقید درآن زمان از آیپاد رونمایی کرد، یک پخش کننده ی موسیقی که با استقبال گسترده ای رو‌به رو شد و توانست پیروزی عظیمی برای اپل به ارمغان بیاورد.
پس از معرفی آیپاد، اپل برای پاسخگویی به نیاز‌های کاربرانِ آیپاد، دسته ای از ویژگی های جدید را با نسخه ی ۲ واردِ برنامه ی آیتونز کرد. در این نسخه علاوه بر‌اینکه پشتیبانی از آیپاد به برنامه اضافه شده بود، بهبود‌هایی نظیر ارتقاء فرایند رایت کردنِ سی دی و قابلیت هایی همانند اکولایزر، بهبود دهنده ی صوتی کراس فیدر (Cross Fader) و... اضافه شده بود.
برخلاف حالا که بین انتشارِ نسخه های اصلی اپلیکیشن ها فواصل طولانی وجود دارد، اپل درآن زمان به فاصله ای اندک از انتشار نسخه عمده قبلی، نسخه عمده بعدی را دردسترس کاربران قرار می داد.
از‌این رو، کوپرتینو‌یی ها خیلی زود نسخه سومِ آیتونز را منتشر کردند، نسخه ای که قابلیت فهرستِ پخش هوشمند (Smart Playlist) و پشتیبانی از کتاب های صوتی Audible را به همراه می آورد.
در آوریل ۲۰۰۳، نسخه ی چهارم آیتونز با معرفی فروشگاه موسیقی و پشتیبانی از کدک AAC منتشر شد. درست در همین نسخه بود که اپل تصمیم بی سابقه ای اتخاذ کرد و آیتونز را برای سیستم عامل ویندوز نیز دردسترس قرار داد؛ تصمیمی که جمله ی تمسخر‌آمیز و مشهور استیو جابز را به همراه داشت:
[آیتونز] احتمالا بهترین برنامه ایه که تا الان برای ویندوز ساخته شده.
میزبانی از ۲۰۰هزار قطعه ی موسیقی حجم عظیمی از محتوای موسیقیایی را در اختیار کاربران قرار می داد، این موضوع باعث شد تا در همان هفته ی نخست، بیش از یک میلیون آهنگ فروخته شود. موفقیت آیتونز روی آیپاد نیز تأثیر گذاشت و تا ماه ژوئن همان سال، آیپاد نیز به فروش ۱ میلیون واحدی دست پیدا کرد.
آیپاد و آیتونز درکنار یکدیگر معنای جدیدی به دنیای موسیقی بخشیدند و وجه دیگری از فناوری را به نمایش درآوردند. ظهور ایرباد‌های سفید رنگ در سراسر جهان نشان داد که چه قدر مردم به گوش دادنِ موسیقی در شرایط مختلف علاقه مند هستند.
با این حال، بلندپروازی های اپل متوقف نشد. در آوریل ۲۰۰۴، نسخه ۴.۵ آیپاد دردسترس قرار گرفت. این نسخه دارای ویژگی های جذابی چون iMix، پارتی شافل و... بود. درطول حیات آیتونز ۴ ویژگی هایی منتشر شدند که حتی الان نیز شاهد بهره گیری از آن ها هستیم؛ یک ویژگی مانند AirTunes که اگرچه امروزه به ایرپلی تغییرِ نام داده است، اما امکان استریم موسیقی در یک شبکه ی محلی (لوکال) را فراهم می آورد. همچنین پشتیبانی از عکس و ویدئو از دیگر قابلیت های مهم این نسخه بود. در ماه ژوئن ۲۰۰۵، پادکست ها هم به برنامه اضافه شد تا بازهم انقلابی دیگر رخ دهد (کلمه ی پادکست نام خود را از «آیپاد» وام گرفته است).
برخلاف نسخه های پیشین، آیتونز ۵ و ۶ که از سپتامبر ۲۰۰۵ تا ژوئن ۲۰۰۶ منتشر شدند، ویژگی های جدید را با خود نداشتند و فقط روی سازگاری برنامه، بهبود عملکرد و رفع مشکلات تمرکز داشتند.
این روند ادامه داشت تا اینکه در سپتامبر ۲۰۰۶، آیتونز ۷ منتشر شد و انبوهی از قابلیت های جدید را به ارمغان آورد. در این نسخه بازی برای آیپاد وجود داشت، امکان پخش بدون توقف موسیقی ایجاد شده بود و اپل تی وی نیز در فهرست برنامه های پشتیبانی شده قرار داشت.
آیتونز ۷
ظهور آیتونز روح جدیدی به کالبد خسته ی صنعت موسیقیِ آن زمان تزریق کرد؛ صنعتی که روزی از نقض کپی رایت رنج می برد، حال به نقطه ای رسیده بود که بلند قامت تر از هرزمان دیگری عرض اندام می کرد.
درابتدا، فقط موسیقی در آیتونز جای داشت؛ اما به مرور و با پیشرفت سخت افزار و فراهم شدنِ فرصت های جدید، قابلیت های جدیدی به آیتونز اضافه شد. کم کم کاربران می توانستند در آیتونز فیلم خریداری کنند، موسیقی دلخواه خود را پیدا کنند، کتاب مدنظرشان را بخوانند و پادکست های دلخواهشان را گوش دهند.
زمان سپری شد و سال ۲۰۰۷ از راه رسید، سالی که آینده ی اپل را برای همیشه دگرگون ساخت. استیو جابز در این سال از نخستین آیفون رونمایی کرد؛ دستگاهی که طبق تعریفِ او در آن زمان، تلفن، آیپاد و مروگر اینترنت را با یکدیگر تلفیق کرده بود. حال از این پس، آیتونز علاوه بر انواع مختلف آیپاد، باید از آیفون نیز پشتیبانی می کرد. مؤفقیت اپل باعث شد تا بعدها اپ استور نیز به این برنامه اضافه شود.
آیتونز ۹
نوبت به انتشار نسخه های ۸ و ۹ آیتونز رسید، نسخه هایی که استراتژی های اپل در دنیای دیجیتال را بیش از پیش به رخ می‌کشیدند. در این دو نسخه، شما می توانستید فیلم ها و برنامه های تلویزیونی را کرایه کنید و از‌طریق iTunes U کتاب های درسی بگیرید. همچنین رابط کاربری در نسخه نهم با تغییرات قابل توجهی همراه شد تا جلوه ای مدرن تر به خود بگیرد.
به عصر پیچیدگی خوش آمدید
زمانی که آیتونز معرفی شد، استیو جابز برنامه های موجودِ آن زمان را «پیچیده» خطاب کرد. اما به مرور، آیتونز نیز همان راهی را رفت که قبلا برنامه های دیگر رفته بودند. اضافه کردن و حذف قابلیت های فکرنشده، یکی از مواردی بود که به پیچیدگی این برنامه می افزود.
در نسخه ۱۰ آیتونز، این سردرگمی و پیچیدگی به وضوح نمود پیدا کرد. اپل قابلیتی تحت نام Ping به برنامه خود اضافه کرد تا با این کار، شبکه ای اجتماعی را برای موسیقی توسعه دهد. خوشبختانه «پینگ» چندان دوام نیافت و در اکتبر ۲۰۱۰ حذف شد؛ اما متأسفانه، اپل دوباره اشتباه خود را تکرار کرد و پس از‌مدتی، همان کارکرد را در قالب نامی جدید تحت عنوان آیتونز ساید بار منتشر ساخت؛ قابلیتی که درست به مانند پینگ، عمر کوتاهی داشت.
آیتونز ۱۰
در سال ۲۰۱۱ آیتونز مچ به وجود آمد؛ قابلیتی که هرگز پایش را فراتر از مرز‌های آمریکا، کانادا و استرالیا نگذاشت. یک سال بعد، آیتونز ۱۱ با پشتیبانی از فضای ابری معرفی شد تا محتویات خریداری شده، روی فضای ابری دردسترس باشند؛ همچنین تغییراتی در رابط کاربری ایجاد شد که بازهم به پیچیدگی برنامه می افزود. بعدها آیتونز رادیو معرفی شد و در حیات دوساله این نسخه، تغییرات و بهینه سازی هایی صورت گرفت که هیچ کدام نتوانستند اندکی از پیچیدگی برنامه بکاهند.
اکتبر ۲۰۱۴ فرارسید و آیتونز ۱۲ رونمایی شد. در این نسخه نیز تغییراتی در رابط کاربری و شیوه پیمایش در برنامه اعمال شد که همچنان داستان قدیمی را تکرار می کرد.
با این حال، سال ۲۰۱۵ اتفاق مهمی برای آیتونز به همراه داشت. از آغاز فعالیت آیتونز ۱۴ سال گذشته بود و در این مدت، شیوه ی گوش دادنِ کاربران به موسیقی تفاوت های عمده ای کرده بود. حال اپلیکیشن جدیدی به نام اسپاتیفای وجود داشت که قطعات موسیقی را درقالب مفهوم جدیدی تحت عنوان استریمینگ دراختیار کاربران قرار می داد. استقبال پرشور کاربران از اسپاتیفای، اپل را به ساخت نمونه ی اختصاصی وادار کرد. به دنبالِ این موضوع، اپل موزیک معرفی شد؛ سرویسی که در آینده ای نزدیک، آیتونز را برای همیشه کنار می زد.
استیو جابز در زمان رونمایی از آیتونز، از واژه ی «انقلاب» برای توصیف آن استفاده کرد؛ واژه ای که اگرچه درابتدا حق مطلب را ادا می کرد؛ اما با گذشت زمان، اندک اندک جوهره ی خود را از دست داد. حال اپل موزیک دقیقاً همان هدفی را دارد که استیو جابز ۱۸سال پیش با آیتونز داشت. اپل موزیک می خواهد به یکه تاز عرصه ی موسیقی تبدیل شود؛ هدفی که قطعاً نیازمند پیمودن راه دشواری خواهد بود.
اگرچه اپل در کنفرانس توسعه دهندگان WWDC 2019 ، آیتونز را به طور رسمی بازنشسته کرد؛ اما تأثیری که این برنامه روی صنعت موسیقی گذاشت، هرگز فراموش نخواهد شد.
دیدگاهها
هیچ نظری در این زمان ثبت نشده است!
دیدگاه خود را بنویسید